Twoja Krew Moje Życie

Kto może zostać dawcą szpiku

  1. KTO MOŻE BYĆ DAWCĄ SZPIKU
  2. REKRUTACJA DAWCÓW SZPIKU – CO WARTO WIEDZIEĆ
  3. PRZESZCZEPIANIE SZPIKU
  4. RODZAJE TRANSPLANTACJI SZPIKU

I. KTO MOŻE BYĆ DAWCĄ SZPIKU

Każdy pełnoletni, zdrowy tj. nie obciążony chorobami genetycznymi, dziedzicznymi i przewlekłymi człowiek w wieku 18-60 lat ( preferowani są ludzie młodzi między 18-30 rokiem życia, gdyż od momentu zamieszczenia potencjalnego dawcy w rejestrze do chwili oddania szpiku maksymalnie do 60 roku życia, może upłynąć długi okres czasu: 5, 10, a nawet 15 lat).

Dawstwo szpiku wykluczają:

  • choroby serca, nadciśnienie
  • hemofilia i inne choroby krwi
  • epilepsja i inne choroby neurologiczne
  • anemia
  • choroby nerek i układu moczowego
  • kiła
  • gruźlica
  • choroby autoimmunologiczne
  • choroby nowotworowe
  • cukrzyca
  • aktywna astma
  • łuszczyca
  • przechorowanie wirusowego zapalenia wątroby
  • nosicielstwo wirusów HBV, HCV, CMV, HIV

II. REKRUTACJA DAWCÓW SZPIKU – CO WARTO WIEDZIEĆ

Wyrazić chęć pobrania próbki krwi w celu jej przebadania i umieszczenia w Rejestrze Dawców Szpiku można bez dodatkowych ukłuć w momencie oddawania krwi.
Trzeba to tylko zgłosić w trakcie rejestracji i wypełnić dodatkowy kwestionariusz.
 
Jeżeli chcemy być tylko dawcą szpiku pobierane jest około 10ml krwi.

  • pierwsza decyzja bycia dawcą szpiku wiąże się jedynie z umieszczeniem danych osobowych wraz z wynikami badań genetycznych potencjalnych dawców w rejestrze honorowych dawców szpiku
  • rejestr to tylko lista nazwisk dawców, częściowo przebadanych – nie ma tam zgromadzonego szpiku. Dawcę z rejestru trzeba odszukać jaszcze raz, poddać badaniom i jeżeli jest zgodny z biorcą dopiero wtedy pobiera się od niego szpik lub komórki macierzyste z krwi obwodowej.
  • rzeczywiste prawdopodobieństwo oddania szpiku jest niewielkie (może się zdarzyć, że dawca w ciągu swojego życia nie zostanie o to poproszony) niemniej decyzja o umieszczeniu w rejestrze musi być w pełni świadoma i przemyślana, podjęta na wiele lat
  • kandydat na dawcę szpiku nie ponosi żadnych kosztów wykonywanych badań, kosztów umieszczania go w rejestrze ani kosztów związanych z pobraniem szpiku

Dawstwo szpiku jest anonimowe, dobrowolne i bezpłatne

III. PRZESZCZEPIANIE SZPIKU

Przeszczepianie komórek krwiotwórczych ma na celu odbudowę uszkodzonego czy też nieprawidłowo funkcjonującego szpiku. Jeżeli komórki macierzyste chorego nie mogą sobie poradzić z prawidłowym krwiotworzeniem, wówczas przeszczepione komórki macierzyste przejmują ich funkcje i zapewniają prawidłowe funkcjonowanie szpiku.
Istnieje wiele chorób, które mogą być wskazaniem do przeszczepu szpiku. Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Grupy Przeszczepiania Szpiku do przeszczepiania komórek macierzystych kwalifikowani są chorzy z następującymi rozpoznaniami:

  • ostre białaczki
  • przewlekła białaczka szpikowa i inne zespoły mieloproliferacyjne
  • zespoły mielodysplastyczne
  • chłoniaki
  • ziarnica złośliwa
  • Anemie – anemia Fanconiego
    anemia plastyczna
    nocna napadowa hemoglobinuria
  • wrodzone niedobory odpornościowe i choroby metaboliczne
  • ciężkie schorzenia autoimmunologiczne (głównie autoprzeszczepy)
  • niektóre guzy lite.

Decyzja o przeszczepienie komórek macierzystych zależy od wielu czynników. Ważne jest na co choruje pacjent, jaki jest jego wiek, stan ogólny oraz czy istnieje możliwość znalezienia zgodnego dawcy.
Zasadą powinno być uwzględnianie jednej z form transplantacji już w okresie rozpoznania i planowania leczenia. Zabieg musi być wykonany odpowiednio wcześnie, kiedy chory jest jeszcze w dobrym stanie, gdyż zabiegi wykonywane „kiedy wszystko inne zawiodło” są bardzo mało skuteczne oraz cechują się bardzo dużą śmiertelnością.
Samo przeszczepianie szpiku polega na dożylnym podaniu choremu komórek odpowiedzialnych za wytworzenie krwi, które później wraz z krwią trafią do jam szpikowych kości.
Zabieg ten trwa kilkadziesiąt minut i wygląda jak zwykła kroplówka. Przed zabiegiem niszczy się własny szpik pacjenta, przez co chory zostaje całkowicie pozbawiony układu odpornościowego. Proces ten nazywany ablazją szpiku (mieloablacją) – niszczy nie tylko własny szpik pacjenta, ale także komórki nowotworowe.

IV. RODZAJE TRANSPLANTACJI SZPIKU

1.Transplantacja szpiku autologicznego (autotransplantacja) polega na pobraniu własnego szpiku lub komórek krwiotwórczych z krwi, przechowaniu go w niskiej temperaturze -196oC, na poddaniu chorego silnemu leczeniu kondycjonującemu (zniszczeniu szpiku biorcy, jego układu immunologicznego i nowotworu przy użyciu letalnych dawek chemioterapii lub chemioterapii połączonej z napromieniowaniem całego ciała) i w końcu retranslacji własnych komórek krwiotwórczych pobranych z krwi lub szpiku. W tym przypadku chory jest zarówno dawcą jak i biorcą.

Zalety autotransplantacji:

  • szeroka dostępność,
  • niska częstość powikłań,
  • możliwość zastosowania u ludzi starszych.

Wady:

  • brak przeciwnowotworowego działania przeszczepianych komórek,
  • możliwość częstszych nawrotów choroby.

2.Transplantacja szpiku alogenicznego (alotransplantacja) polega na przeszczepianiu komórek macierzystych (z krwi obwodowej, szpiku pępowinowej) od zgodnego w HLA dawcy, którym może być rodzeństwo (dawca optymalny) lub dawca niespokrewniony (alternatywny). Prawdopodobieństwo zgodności z rodzeństwem wynosi niestety tylko 25%, co oznacza że ¾ potrzebujących nie ma dawcy rodzinnego i wymaga znalezienia dawcy niespokrewnionego.

informacja o chorobach zakaźnych

ankieta stanu zdrowia dawcy szpiku

karta zgłoszenia honorowego dawcy szpiku

oświadczenie dawcy

Skip to content