1. Instrukcja zlecenia, pobierania, przechowywania i transportu próbek do badań immunohematologicznych

Instrukcja zlecania, pobierania, przechowywania i transportu próbek do badań immunohematologicznych

1. Wzory zleceń badań immunohematologicznych w Zał. 2, 3, 4, 5 – dostępne/do pobrania na stronie internetowej CKiK.

1.1. Dane obowiązkowe na zleceniu:

• Dane pacjenta: imię i nazwisko, PESEL, data urodzenia, płeć
• W przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL: nazwa i numer dokumentu, na podstawie którego stwierdzono tożsamość pacjenta.
• W przypadku braku danych pacjenta: symbol „NN”, płeć, numer księgi głównej podmiotu lub niepowtarzalny numer identyfikacyjny pacjenta.
• Dane placówki zlecającej badanie
• Tryb wykonywania badania (normalny, pilny)
• Rozpoznanie: niezbędne informacje np. pacjent po przeszczepieniu KKM: data przeszczepienia KKM, grupa biorcy sprzed przeszczepienia oraz grupa krwi dawcy KKM, pacjent leczony przeciwciałami monoklonalnymi (np. Daratumumabem, Magrolimabem, Izatuksymabem)
• Data i godzina pobrania materiału do badania
• Dane osoby pobierającej materiał do badań i podpis
• Oznaczenie lekarza i podpis

2. Pobieranie próbek do badań
   • Badania immunohematologiczne wykonuje się z próbki krwi pacjenta, oddzielnie w tym celu pobranej (np. nie należy wykonywać grupy krwi z tej samej próbki, która służyła do oznaczenia próby zgodności). Od zasady tej można odstąpić tylko w wyjątkowych, umotywowanych okolicznościach
   • Osoba pobierająca jest zobowiązana do prawidłowego pobrania i opisania probówek.
     • Obowiązki osoby pobierającej materiał:
       • Dokonanie jednoznacznej identyfikacji i weryfikacji tożsamości osoby, od której  pobierana jest próbka krwi
       • Oznakowanie probówki z pobraną krwią zgodnie z wymaganiami
     • Wymagane dane na etykiecie probówki:
       • Dane pacjenta: imię i nazwisko (drukowanymi literami), numer PESEL, a w razie jego braku data urodzenia, data i godzina pobrania
       • W przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL: nazwa i numer dokumentu, na podstawie, którego stwierdzono tożsamość pacjenta
       • W przypadku braku danych pacjenta: symbol „NN”, płeć, numer księgi głównej podmiotu lub niepowtarzalny numer identyfikacyjny pacjenta.
       • W przypadku noworodka: syn lub córka, nazwisko, imię i PESEL matki, data i godzina urodzenia dziecka, data i godzina pobrania próbki
     • Pobieranie materiału w zależności od rodzaju zleconych badań immunohematologicznych
       • Oznaczenie grupy krwi i przeglądowe badanie przeciwciał odpornościowych – próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 4 ml
       • Oznaczenie grupy krwi noworodka – próbka krwi pępowinowej lub żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 2 ml
       • Próba zgodności – próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 4 ml
       • Identyfikacja przeciwciał odpornościowych – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 7 ml oraz próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 4 ml
       • Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej typu ciepłego – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 7 ml oraz próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 4 ml
       • Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej typu zimnego – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 7 ml oraz próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 4 ml. Materiał do badań powinien być pobrany i dostarczony niezwłocznie do CKiK z zachowaniem temperatury 37°C
       • Analiza reakcji poprzetoczeniowej – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 7 ml i próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 4 ml, obie próbki pobrane po przetoczeniu oraz próbki krwi, z których wykonana była próba zgodności w pracowni podmiotu, a także segmenty drenów przetoczonych składników krwi
     • Pracownia Konsultacyjna zastrzega sobie prawo do żądania innego rodzaju lub innej objętości materiału do badań po uprzedniej konsultacji telefonicznej.
     • Pracownia może przyjąć materiał do badań pobrany w inny sposób tylko w uzasadnionych przypadkach, np. badanie w trybie pilnym, trudności w pobieraniu.
     • Próbkę krwi po pobraniu należy niezwłocznie dostarczyć do CKIK, a jeżeli jest to niemożliwe próbkę należy przechowywać i transportować w temperaturze zgodnie z wymaganiami podanymi w Tabeli nr 1.

Tabela 1. Dopuszczalny czas przechowywania i temperatura podczas transportu próbek krwi pełnej do badań immunohematologicznych